GÜMÜŞHANE’de, 12 bin yıllık Dipsiz Göl’ün yasal izinle yapılan define kazısı ile yok edilmesinin ardından bu kez de tarihi Yeşildere Kilisesi kaçak define kazıları sonucu talan edildi. Bölge halkı, kazılarla hasar alan kilisenin restore edilerek, turizme kazandırılması istiyor.
Merkeze bağlı Yeşildere köyü Sığırlı Mahallesi’nde Rumlar döneminde inşa edilen tarihi Yeşildere Kilisesi kaçak definecilerin uğrak yeri oldu. Doğu batı doğrultusunda bazilikal planlı, tek apsis, ne’i ve beşik çatılı kesme ve moloz taş malzemeli kilisenin iç ve dışında kaçak kazı yapan defineciler, çukurlar kazdı, duvarları oyarak, freskleri tahrip etti. 5 yıl öncesine kadar doğal yapısını koruyan kilise, kazılar sonucu büyük hasar aldı. Yöre halkı kilisenin restore edilerek, turizme kazandırılması istiyor.
‘DEFİNECİLERİN ÖNÜNE GEÇEMEDİK’
Yeşildere Köyü Muhtarı Erhan Yalçınkaya, tarihi kilisenin son durumunun içler acısı olduğunu belirterek, köylerinin birçok medeniyete ev sahipliği yaptığını söyledi. Yalçınkaya, “Bunlardan bir tanesi de tarihi okulun aşağısında kalan kilise. Biz, burayı defalarca korumak istedik ama kış aylarında köy ıssız olduğu için defineciler rahat kazı yapma imkanı buluyor. Kilise yıllara meydan okuyordu. Ancak definecilerin kazıları sonunda harabeye döndü. Bundan 5 yıl önceye kadar bozulmadan duruyordu. Fakat korunmadığı ve definecilerin altın aradığı için hep kazdığı yapı talan edildi. Kiliseyi harabe bir hale getirdiler” dedi.
‘RESTORE EDİLMESİNİ İSTİYORUZ’
Kilisenin çevresinde mezarların olduğunu kaydeden Yalçınkaya, “Burada mezar yerleri var. Oralar dahi eşildi. Duvarlarındaki taşlar söküldü. Kilisenin içerisi komple sökülmüş, altın aranmış. Buranın tekrar onarım yapılarak hizmete sunulmasını sağlamaya çalışıyoruz. Köy ihtiyar heyeti olarak, kilisenin restore edilmesini istiyoruz. Burası yapıtlıktan sonra köyümüzün tarihi okuluna bağlantılı olarak turizme kazandırmak istiyoruz” diye konuştu.
YEŞİLDERE KİLİSESİ
Kilise, doğu- batı doğrultusunda bazilikal planlı, tek apsisli, tek ne’i ve beşik çatılıdır. Kesme taş, moloz taş malzemeli yapıda yer yer tuğla malzemeye de rastlanır. Doğu cephede yer alan, ana yapıdan daha alçak ve dar tutulan çokgen apsisi, kapı, pencere ve taşıyıcı elemanları, düzgün kesme taş, diğer kısımlar moloz taştır. İç mekanın aydınlatılması, apsis üzerinde yer alan iki uzun mazgal pencere ve güney cephede yer alan dikdörtgen formlu, demir parmaklıklı, taş sövesi haç şeklinde yivlendirilmiş açıklıktan sağlanır. Batı ve güney yönde düz atkı taşlı ve üzerleri kemerle kuşatılan iki kapısı bulunmaktadır. İç mekanda, taban döşeme taşları tümüyle bozulmuş, tonozu örten taş kaplama yerinden almıştır. Kilise yarı duvara gömülü payelere oturan kemerlerle desteklenen beşik tonoz örtüye sahiptir.
